Иванов Василий Ксенофонтович – Кустуктуурап

(23.01.1909 – 07.1942)
Поэт, журналист, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа

Кэрэ – кэскил артыаллар
Кэҥээн – үүнэн бардылар.
Василий Кустуктуурап.

Суруйааччы, журналист Василий Ксенофонтавич Иванов – Кустуктуурап Ороһу нэһилиэгэр 1909 сыллаахха төрөөбүтэ.

Айар псевдонимынан кини төрөөбүт түөлбэтигэр баар Кустук диэн күөл аатын ылыммыт. Маҥнай кылгас кэмҥэ Хотой Кускуур дэнэ сылдьыбыт. Оскуоланы бүтэрэн баран, Н.Г. Чернышевскай аатынан Бүлүүтээҕи педагогическай техникумҥа киирбитэ. Онно Николай Якутскайы кытта бииргэ үөрэммитэ. Олус доҕордуулар, бастакы айымньыларын бэйэ-бэйэлэригэр ааҕаллар, ырытыһаллар эбит. Василий Ксенофонтович – народнай поэт Петр Тобуруокап таайа, “Баһылай хоһоон суруйууга миигин элбэххэ үөрэппитэ, холобур буолбута”, – диэн поэт инникилээн иһэр аймаҕын туһунан ахтара эбитэ үһү.

Кини төрөөбүт нэһилиэгэр, Ороһуга оскуола аһыллан. 1929 – 1930 үөрэх дьылыгар бастакы сэбиэдиссэй буолбут. Салгыы 1931-1933 сылларга Кэбээйи улууһун Мастаах оскуолатын учуутала. Бүлүүгэ актыыбынай селькор, хоһоонньут быһыытынын биллибит. Хоһоонноро өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар, “Кыым”, “Социалистическая Якутия” хаһыаттарга уонна “Хотугу сулус” сурунаалга бэчээттэммиттэрэ. Үүнэн иһэр активист үлэһити, хоһооннору, кэпсээннэри суруйарга дьоҕурдаах эдэр учууталы, ССКП Бүлүүтээҕи райкома, 1933 с. “Колхоз суола” диэн хаһыат редакторынан аныыр.

 1937 с. Өлүөхүмэҕэ «Колхозтаах» хаһыатын редактора.

Бүлүү оройуонуттан 1934 с. Саха сирин суруйааччыларын бастакы конференцияларыгар дэлэгээтинэн талыллан кыттыбыта.

Москва суруналыыһа Борис Лунин “По следам Вилюйского узника” диэн кинигэ суруйбута биллэр. Онно кини Н. Чернышевскай туһунан Сунтаартан илиҥҥи оройуоннарга диэри айаныгар уонна кырдьаҕастар ахтыыларыгар олоҕуран кэпсиир. Ол айаҥҥа Борис Лунин суруналыыс, поэт, худуоһунньук доҕорунан Василий Беляевтыын 1931 – 1932 с. сылдьыбыттар. Кустуктуурабы, Мастаахха учууталлыыр кэмигэр, көрсөн кэпсэппиттэрин туһунан кинигэҕэ балачча миэстэ бэриллэр. Саха учуутала киэҥ көрүүлээҕин, киэҥ интэриэстээҕин, билиитэ-көрүүтэ дириҥин, арахсыбакка ыйыталаһарын, кинигэтэ элбэҕин кэлии суруналыыс кэрэхсээн суруйбут.

Аҕа дойду Улуу сэриитэ саҕаламмытыгар баҕа өттүнэн фроҥҥа барбыта. Политсастаабы үрдэтэр кууруска үөрэммитэ. 1942 сыл от ыйын 1 күнүттэн 1943 сыл муус устарга дылы Брянскай фронт политсастаабын резерҕавэтигэр баара.

ГУК 11.04.1946 0887 №-дээх бирикээһигэр, младшай политрук Иванов Василий Ксенофонтович 1942 сыл от ыйыгар сураҕа суох сүппүт диэн ыйыллыбыт. Элиста куорат таһыгар өлбүт буолуон соп.

Ороһу оскуолата В.К. Иванов-Кустуктуурап аатын сүгэр, Үөһээ Бүлүүгэ кини аатынан уулусса баар.